Mẹ Dạy Con
(Soạn giả: Viễn Châu)
(Tŕnh bày: Út Bach Lan)

    Con ơi! Hăy nhen bếp lửa kẻo đêm dài giá lạnh,
    Khơi than hồng sưởi ấm túp lều tranh.
    Rồi con hăy xích lại gần đây để nghe mẹ phân trần,
    Lời giáo huấn trước ngày con xuất giá.
Con ơi, tháng Chạp đến đây con phải về làm dâu nơi xứ lạ, hăy ghi nhớ mấy lời khuyên trong tấc dạ buổi chia .............. ĺa. Con ra đi là cách mẹ xa nhà. Mười tám năm chịu điều goá bụa, mẹ tảo tần cực khổ nuôi con. Nay đến tuổi trưởng thành, mẹ lại phải lo đến bề gia thất nhân duyên, mẹ rất thông cảm nỗi lo sợ phập phồng, bởi phận gái mười hai bến nước.

Xưa nay của hồi môn họ tặng cho con của họ những vàng với bạc, riêng mẹ gửi gấm cho con những lời khuyên xứng đáng hơn bạc hơn vàng. Vậy con phải làm sao cho rỡ mặt quyên đường. Phàm là con nhà gia giáo, con phải hiểu rành cái câu nội trợ tề gia. Phải biết coi chừng trách cá, nồi cơm, phải khéo léo từng đường kim, mũi chỉ. Ông bà xưa của ḿnh thường nói rằng, “Làm dâu khổ lắm con ơi, vui chẳng dám cười, mà buồn th́ chẳng có dám than.”

Khi con về ở bên chồng của con rồi, đi đâu th́ đi cho có nơi, về cho có chỗ, ông bà ḿnh thường nói, “Một tiếng chào cao hơn cỗ.” Phận gái tam tùng xuất giá tùng phu. Khi con được chồng thương yêu, th́ đừng có tự đắc kiêu căng, c̣n nếu như chồng có tệ bạc, th́ con đừng có học theo cái thói vặn nài bẻ ống, bởi sách có câu, “Nếu không chồng th́ đi dọc, đi ngang, có chồng rồi th́ cứ thẳng một đàng mà đi.” Trót sanh ra làm phận nữ nhi, con giữ sao khỏi tiếng thị phi chê cười.

    Trong gia đạo phải kính nhường thuận thảo,
    Ngoài xóm giềng phải lui tới viếng thăm.
    Bà con xa không bằng lối xóm ở gần,
    Khi tối lửa tắt đèn nên giúp đỡ.
Con à, hăy nghe lời mẹ dạy, con đi chợ có món ngon vật lạ, phải tính toán làm sao cho vừa dạ bên ........... chồng. Trước có mẹ cha, sau em chị được no ḷng. Mỹ vị cao lương mà cơm khê canh mặn, sao bằng rau củ trong vườn mà ngon miệng vừa ăn. Mâm bàn dọn dẹp đă xong, then gài, cửa đóng, đề pḥng kẻ gian. Nồi cơm, trách cá lo toan, chó treo, mèo đậy, kẻo mang vụng về.

Mẹ không bao giờ có thành kiến khắt khe, bởi có câu, “Nhất nam viết hữu, c̣n thập nữ viết vô,” thân phận gái là nữ sanh ngoại tộc. Khi con c̣n bé, con là con của mẹ, lớn khôn rồi, phải về làm dâu, làm vợ của người ta. Nếu con có ḷng muốn trả thảo mẹ cha, hăy ghi nhớ những lời của mẹ dạy, phải giữ kỹ câu công ngôn dung hạnh, và ǵn tṛn câu tứ đức, tam tùng. Sau này, mẹ có nhắm mắt theo ông theo bà rồi, mẹ cũng được ngậm cười nơi chín suối. Mai đây con phải theo chồng, mấy câu giáo huấn mựa đừng đơn sai.


Hết.